จากนโยบายดังกล่าวได้มีการถ่ายทอดลงสู่ ศูนย์บริหารความปลอดภัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน ทั้งนี้มหาวิทยาลัยมหิดล ได้เข้าร่วม “โครงการยกระดับมาตรฐานความปลอดภัยห้องปฏิบัติการวิจัยในประเทศไทย (ESPReL)” ร่วมกับสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ เพื่อส่งเสริมให้นักวิจัยเกิดความตระหนักเรื่องความปลอดภัย การสร้างบรรยากาศและสภาพแวดล้อมต่าง ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การจัดการของเสียที่เป็นอันตรายในห้องปฏิบัติการ ตลอดจนการพัฒนาศักยภาพของบุคลากรทุกระดับที่เอื้อให้เกิดการพัฒนางานด้านความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการวิจัยอย่างต่อเนื่อง มีคำสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการอำนวยการความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน มหาวิทยาลัยมหิดล ในการกำหนดนโยบายและกำกับติดตาม รวมทั้งมีการมีคำสั่งแต่งตั้งหัวหน้าผู้ตรวจประเมินและผู้ตรวจประเมินห้องปฏิบัติการตามมาตรฐาน ESPReL และมีการตั้งคณะกรรมการในแต่ละส่วนงาน รวมทั้งมีการกำหนดเป็น Performance Agreement กับทุกหัวหน้าส่วนงาน มีการกำหนด Checklist ในการประเมินและจัดการ โดยเฉพาะอย่างยิ่งของเสียที่เป็นอันตราย มีการกำกับติดตาม ส่งผลให้ห้องปฏิบัติการที่ใช้สารเคมีของมหาวิทยาลัยมหิดลสามารถผ่านการประเมินเพิ่มขึ้นทุกปี

คำอธิบายกราฟ: การยกระดับมาตรฐานความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการที่เกี่ยวข้องกับสารเคมี โดยที่เส้นกราฟสีส้ม แสดงถึงห้องปฏิบัติการที่ได้การรับรองสะสมตั้งแต่เริ่มดำเนินการโครงการตั้งแต่ปีงบประมาณ พ.ศ. 2558 จนถึงปัจจุบัน โดยมีเริ่มต้นที่ปีงบประมาณ พ.ศ. 2558 ที่ 3 ห้องปฏิบัติการ, ปีงบประมาณ พ.ศ. 2561 ที่ 17 ห้องปฏิบัติการ, ปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 ที่ 50 ห้องปฏิบัติการ, ปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 ที่ 170 ห้องปฏิบัติการ, ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 ที่ 291 ห้องปฏิบัติการ, ปีงบประมาณ พ.ศ. 2565 ที่ 397 ห้องปฏิบัติการ, ปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 ที่ 460 ห้องปฏิบัติการ, ปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 ที่ 489 ห้องปฏิบัติการ และปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 ที่ 496 ห้องปฏิบัติการ และโดยที่กราฟสีน้ำเงิน แสดงถึงห้องปฏิบัติการที่ได้การรับรองรายปีในแต่ละปีงบประมาณ พ.ศ. โดยเริ่มต้นที่ปีงบประมาณ พ.ศ. 2558 ที่ 3 ห้องปฏิบัติการ, ปีงบประมาณ พ.ศ. 2561 ที่ 14 ห้องปฏิบัติการ, ปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 ที่ 33 ห้องปฏิบัติการ, ปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 ที่ 120 ห้องปฏิบัติการ, ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 ที่ 121 ห้องปฏิบัติการ, ปีงบประมาณ พ.ศ. 2565 ที่ 106 ห้องปฏิบัติการ, ปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 ที่ 63 ห้องปฏิบัติการ, ปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 ที่ 29 ห้องปฏิบัติการ และปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 ที่ 7 ห้องปฏิบัติการ จากกราฟ (เส้นสีส้ม) แสดงให้เห็นว่าห้องปฏิบัติการที่เกี่ยวข้องกับสารเคมีได้รับการรับรองสะสมอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปีงบประมาณ พ.ศ. 2558-2568 ที่ 496 จาก 605 ห้องปฏิบัติการที่เกี่ยวข้องกับสารเคมี (ร้อยละ 81.98) และจากกราฟ (เส้นสีน้ำเงิน) ห้องปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับสารเคมีที่ได้การรับรองรายปีมีแนวโน้มสูงขึ้นแบบไต่ระดับ ตั้งแต่ปีงบประมาณ พ.ศ. 2558-2564 จากนั้น มีการลดระดับลง ตั้งแต่ปีงบประมาณ พ.ศ. 2565-2568 เนื่องจากว่า ตั้งแต่ปีปีงบประมาณ พ.ศ. 2558-2564 มีห้องปฏิบัติการที่เกี่ยวข้องกับสารเคมีได้รับการรับรองสะสมไปแล้วรวม 291 จาก 605 ห้องปฏิบัติการที่เกี่ยวข้องกับสารเคมี (ร้อยละ 48.10) ซึ่งห้องปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับสารเคมีที่ยังไม่ได้การรับรองที่เหลืออาจยังไม่พร้อมในการขอยื่นรับรอง จึงต้องมีการเตรียมความพร้อมและทยอยขอรับรองต่อไป 

ได้การรับรองการตรวจประเมินและรับรองห้องปฏิบัติการในรูปแบบ Peer Evaluation ทั้งสิ้น 90 ห้องปฏิบัติการ ได้แก่

และมหาวิทยาลัยมหิดลได้การรับรองระบบการจัดการความปลอดภัยของห้องปฏิบัติการที่เกี่ยวกับสารเคมี (TIS/มอก. 2677 -1) จำนวนทั้งสิ้น 3 ห้องปฏิบัติการ

ด้านการเรียนรู้ (Learning)​

จากประกาศมหาวิทยาลัยมหิดล เรื่องนโยบายและแนวปฏิบัติด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสภาพแวดล้อมในการทำงาน พ.ศ.2564 โดยเฉพาะอย่างยิ่งข้อ 4.3 (กำหนดให้บุคลากรและนักศึกษาที่ทำงานในห้องปฏิบัติการที่เกี่ยวข้องกับสารเคมี สารกัมมันตรังสี วัตถุชีวภาพ และความเสี่ยงอื่น ๆ จะต้องผ่านการฝึกอบรมตามที่มหาวิทยาลัยกำหนด โดยสามารถเบิกค่าใช้จ่ายจากส่วนงานต้นสังกัด) ส่งผลให้มีการนำนโยบายสู่แนวทางปฏิบัติ โดยมีการพัฒนาหลักสูตรการฝึกอบรมให้กับผู้เกี่ยวข้อง โดยจำแนกลงแต่ละด้าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งแนวทางปฏิบัติในการจัดการของเสียที่เป็นอันตราย และหลักสูตรผู้ตรวจประเมิน ทั้งนี้มีการอบรมอย่างต่อเนื่องส่งผลให้มีจำนวนห้องปฏิบัติการที่ใช้สารเคมีผ่านการรับรองเพิ่มขึ้นทุกปี ได้แก่ หลักสูตรอบรมมาตรฐานความปลอดภัยห้องปฏิบัติการที่เกี่ยวข้องกับสารเคมี หลักสูตรอบรมความปลอดภัยในการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับสารเคมี และหลักสูตรเรียนรู้้และทดสอบด้านความปลอดภัยในการใช้ห้องปฏิบัติการ มหาวิทยาลัยมหิดล (MU LaBPass) โดยมีรายละเอียด ดังนี้

หลักสูตรอบรมมาตรฐานความปลอดภัยห้องปฏิบัติการที่เกี่ยวข้องกับสารเคมี 

หลักสูตรอบรมความปลอดภัยในการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับสารเคมี

หลักสูตรความปลอดภัยในการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับสารเคมี จัดขึ้นเพื่อเสริมสร้างความรู้ ความเข้าใจ และทักษะที่จำเป็นในการทำงานกับสารเคมีอย่างปลอดภัย ลดความเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุ อันตราย และโรคจากการทำงาน โดยเน้นการปฏิบัติงานอย่างถูกต้อง เหมาะสม และมีประสิทธิภาพตามลักษณะของสารเคมีแต่ละประเภท

กลุ่มเป้าหมายหลัก

นักศึกษา อาจารย์ นักวิจัย และบุคลากรที่ทำงานกับสารเคมี หรือผู้ที่สนใจทั่วไป

วัตถุประสงค์

• ให้ผู้เข้ารับการอบรมเข้าใจหลักการพื้นฐานเกี่ยวกับการทำงานกับสารเคมี

• เรียนรู้ข้อกำหนดทางกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับสารเคมีอันตราย

• เข้าใจการใช้เอกสารความปลอดภัยสารเคมี (MSDS/SDS/PDS) และการจัดเก็บ เคลื่อนย้าย ใช้งาน รวมถึงการปฐมพยาบาลเบื้องต้น

• รู้จักป้ายเตือน ฉลาก และการเลือกใช้อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล (PPE)

• เตรียมความพร้อมและโต้ตอบภาวะฉุกเฉินจากอุบัติเหตุสารเคมีอย่างปลอดภัย

เนื้อหาการอบรม

• กฎหมายและความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับสารเคมี

• การจำแนก จัดเก็บ และการแสดงข้อมูลสารเคมี

• การอ่านฉลากและข้อมูลความปลอดภัย (MSDS/SDS)

• การป้องกันและควบคุมอันตรายจากสารเคมี

• วิธีปฏิบัติอย่างปลอดภัยในการทำงานกับสารเคมี

• ผลกระทบและอันตรายที่อาจเกิดขึ้น

• การเตรียมรับมือเหตุฉุกเฉินและการปฐมพยาบาลเบื้องต้น

กราฟแสดงจำนวนผู้ลงทะเบียนและผู้สอบผ่าน ดังนี้ 

หลักสูตรเรียนรู้้และทดสอบด้านความปลอดภัยในการใช้ห้องปฏิบัติการ มหาวิทยาลัยมหิดล (MU LaBPass)

มหาวิทยาลัยมหิดลจัดทำหลักสูตรอบรมและทดสอบความรู้ด้านความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการวิทยาศาสตร์ ผ่านระบบ MUx (E-learning) ครอบคลุมหัวข้อสำคัญ เช่น การใช้เครื่องมืออย่างปลอดภัย การป้องกันอันตราย และการปฏิบัติตนเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน เป็นต้น

กลุ่มเป้าหมายหลัก
นักศึกษาระดับปริญญาตรี ชั้นปีที่ 1–2 ที่เรียนรายวิชาปฏิบัติการในสาขาฟิสิกส์ เคมี ชีววิทยา จุลชีววิทยา และกายวิภาคศาสตร์ รวมถึงผู้สนใจทั่วไป

ข้อกำหนด

• ต้องเรียนรู้และสอบผ่านภายใน 2 สัปดาห์หลังเปิดภาคเรียน

• ต้องได้คะแนนไม่น้อยกว่า 80% จึงจะได้รับอนุญาตเข้าใช้ห้องปฏิบัติการ

บทเรียนทั้ง 9 หัวข้อ

1. กฎความปลอดภัยทั่วไป

2. อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล (PPE)

3. MSDS, ฉลากสารเคมี และความเข้ากันได้ของสาร

4. ความปลอดภัยในการใช้แก้วและเครื่องมือ

5. การดับเพลิง

6. ความปลอดภัยด้านไฟฟ้าและแสง

7. ความปลอดภัยทางชีวภาพ

8. การจัดการของเสีย

9. การรับมือเหตุฉุกเฉิน

กราฟแสดงจำนวนผู้ลงทะเบียนและผู้สอบผ่าน ดังนี้ 

จากกราฟ แสดงให้เห็นข้อมูลของผู้ลงทะเบียนเรียนรู้และทดสอบด้านความปลอดภัยในการใช้ห้องปฏิบัติการ (MULabPass) โดยในปี 2563 มีผู้ลงทะเบียนและผ่านการทดสอบ จำนวน 1973 จาก 1993 คน ปี 2564 จำนวน 1804 จาก 1903 คน ปี 2565 จำนวน 1806 จาก 1826 คน ปี 2566 จำนวน 1653 จาก 1708 คน และปี 2567 จำนวน 2455 จาก 2496 คน ทั้งนี้ สำหรับการดำเนินการปี 2568 อยู่ระหว่างการรับสมัครลงทะเบียนและทำแบบทดสอบ

ความร่วมมือ (Collaboration)

มหาวิทยาลัยมหิดล ได้เข้าร่วมผลักดันนโยบายด้านการจัดการความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการวิจัย จากสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ในระดับประเทศ มาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2558 โดยมหาวิทยาลัยได้เข้าร่วมโครงการยกระดับมาตรฐานความปลอดภัยห้องปฏิบัติการวิจัยในประเทศไทย (ESPReL) ร่วมกับมหาวิทยาลัยวิจัยแห่งชาติ เพื่อส่งเสริมให้นักวิจัยเกิดความตระหนักเรื่องความปลอดภัย การสร้างบรรยากาศและสภาพแวดล้อมต่าง ๆ การจัดการของเสียที่เป็นอันตรายในห้องปฏิบัติการอย่างถูกสุขลักษณะ ตลอดจนการพัฒนาศักยภาพของบุคลากรทุกระดับที่เอื้อให้เกิดการพัฒนางานด้านความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการวิจัยอย่างต่อเนื่อง

และมหาวิทยาลัยมหิดล โดยศูนย์บริหารความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (COSHEM)  ได้ลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือกับ สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) เพื่อดำเนินโครงการ ตรวจประเมินและรับรองห้องปฏิบัติการในรูปแบบ Peer Evaluation โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ:

(1) พัฒนาระบบบริหารจัดการและระบบงานของหน่วยบริหารจัดการความตกลงร่วม (MRA) ให้เป็นมาตรฐานเดียวกันในระดับประเทศ

(2) ขยายผลการตรวจประเมินและรับรองห้องปฏิบัติการในรูปแบบ Peer Evaluation โดยไม่ใช้งบประมาณจาก วช.

(3) ส่งเสริมให้เกิดกลไกการพัฒนามาตรฐานห้องปฏิบัติการอย่างเป็นระบบ และเกิดการยอมรับร่วมกันระหว่างห้องปฏิบัติการ

(4) ยกระดับความปลอดภัยของห้องปฏิบัติการในมหาวิทยาลัย หน่วยงานรัฐ เอกชน และรัฐวิสาหกิจ ให้มีความปลอดภัยอย่างต่อเนื่องและยั่งยืนทั่วประเทศ

โดย COSHEM ได้รับมอบหมายให้เป็นหน่วยบริหารจัดการ MRA รับผิดชอบการดำเนินงานตรวจประเมินในรูปแบบ Peer Evaluation ให้สอดคล้องกับนโยบายของ วช. และครอบคลุมทุกกลุ่มเป้าหมายทั่วประเทศ

โดยมีรายละเอียดการดำเนินการตรวจประเมิน ทั้งสิ้น ......ห้องปฏิบัติการ จาก ......มหาวิทยาลัยทั่วประเทศ ได้แก่ 

และมหาวิทยาลัยมหิดลได้การรับรองการตรวจประเมินและรับรองห้องปฏิบัติการในรูปแบบ Peer Evaluation ทั้งสิ้น 90 ห้องปฏิบัติการ ตามรายละเอียดที่แสดงอยู่ในด้านการดำเนินการ (Operations)