Waste
การบริหารจัดการขยะภายในมหาวิทยาลัยมหิดล
มหาวิทยาลัยมหิดลได้กำหนดนโยบายและมาตรการบริหารจัดการขยะ โดยกำหนดขอบเขตการจัดการขยะ ออกเป็น 5 ประเภทหลัก คือ ขยะทั่วไป ขยะอินทรีย์ ขยะรีไซเคิล ขยะอันตราย และขยะติดเชื้อ ให้ครอบคลุมทั้งในพื้นที่ของส่วนกลางและพื้นที่ของส่วนงาน เพื่อให้มหาวิทยาลัยเกิดระบบการจัดการขยะอย่างมีประสิทธิภาพและมีสภาพแวดล้อมที่ดีสอดคล้องตามเป้าหมายเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน (SDGs) ต่อไป
ปริมาณกากของเสียที่เกิดขึ้นภายในมหาวิทยาลัยมหิดล
มหาวิทยาลัยมหิดล
วิทยาเขตศาลายา
| ประเภทขยะ | ปริมาณขยะ ปีงบประมาณ 2567 (ตัน) | ||
|---|---|---|---|
| มหาวิทยาลัยมหิดล | วิทยาเขตศาลายา | ||
| ขยะทั่วไป | 9,461.27 | 1,172.74 | |
| ขยะอินทรีย์ | 941.09 | 380.96 | |
| ขยะรีไซเคิล | 1,166.39 | 59.08 | |
| ขยะติดเชื้อ | 2,935.86 | 28.49 | |
| ขยะอันตราย | 53.37 | 3.99 | |
| ขยะกำพร้า | 28.95 | 12.02 | |
| ขยะอิเล็กทรอนิกส์ | 0.55 | 0.00 | |
| รวม | 14,587.48 | 1,657.28 | |
1. ขยะทั่วไป
ขยะทั่วไป คือ ขยะหรือวัสดุที่ไม่ใช้แล้วที่มีคุณสมบัติย่อยสลายได้ยาก นำไปรีไซเคิลไม่ได้ ไม่คุ้มค่าต่อการนำไปรีไซเคิลหรือนํากลับมาใช้ใหม่ เช่น ซองขนม ซองเครื่องปรุง ถุงพลาสติกเปื้อน กล่องโฟม ถุง/กระดาษเปื้อนเศษอาหาร เป็นต้น โดยมหาวิทยาลัยใช้คำว่า “ขยะฝังกลบ” เป็นการสร้างความตระหนักและสร้างพฤติกรรมในการคัดแยกขยะ เพื่อลดขยะที่จะถูกส่งไปหลุมฝังกลบ (Landfill) ทั้งนี้ มหาวิทยาลัยจัดให้มีจุดทิ้งขยะตั้งอยู่โดยรอบครอบคลุมพื้นที่ทั่วทั้งมหาวิทยาลัย และจัดให้มีจุดพักขยะในพื้นที่ส่วนกลาง จำนวน 6 จุด เพื่อเป็นจุดรวบรวมขยะจากอาคารหรือส่วนงาน ไม่ให้เกิดการสะสมของปริมาณขยะมากเกินไป ซึ่งอาจก่อให้เกิดน้ำชะขยะหรือสัตว์นำโรค มหาวิทยาลัยได้ดำเนินการเก็บรวบรวมทุกวันในช่วงเช้า โดยเทศบาลตำบลศาลายาจะเป็นผู้รับผิดชอบในการขนย้ายไปยังหลุมฝังกลบขยะหรือจุดกำจัดต่อไป
มหาวิทยาลัยมหิดลมีนโยบายลดขยะไปยังหลุมฝังกลบ โดยมีการส่งเสริมให้คัดแยกขยะกำพร้า ซึ่งคือวัสดุที่ไม่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่หรือรีไซเคิลได้ เช่น โฟมกันกระแทก บับเบิ้ลห่อสินค้า ซองขนมที่สะอาด ฟอยล์ห่อขนม กล่องหรือแก้วพลาสติก (แบบอ่อน) เสื้อผ้า หมวก รองเท้า แปรงสีฟัน หมอน ผ้าห่ม ลูกฟุตบอล ลูกเทนนิส บัตรพลาสติก ยาเม็ดหมดอายุ ยางรถยนต์ แฟ้มเอกสาร (ไม่มีโลหะ) ปากกา แผ่นรองเมาส์ เป็นต้น โดยมหาวิทยาลัยจัดกิจกรรมรวบรวมขยะกำพร้าเดือนละ 1 ครั้ง ในช่วงสิ้นเดือน ณ อาคารอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม โดยขยะกำพร้าที่มหาวิทยาลัยรวบรวมได้จะส่งให้บริษัทที่ได้รับอนุญาตจากทางราชการนำไปใช้ประโยชน์เป็นพลังงานเชื้อเพลิงต่อไป
2. ขยะรีไซเคิล
ขยะรีไซเคิล คือ วัสดุเหลือใช้ที่สามารถนำกลับมาใช้ประโยชน์ใหม่ได้ เช่น กระดาษ แก้ว พลาสติก กล่องเครื่องดื่ม กระป๋องเครื่องดื่ม เศษโลหะ เป็นต้น โดยมหาวิทยาลัยได้จัดเตรียมถังขยะรีไซเคิลครอบคลุมพื้นที่การใช้งาน ทั้งนี้ มหาวิทยาลัยมหิดลได้ส่งเสริมการคัดแยกขยะรีไซเคิลอย่างเป็นระบบ ผ่านการรับซื้อขยะภายใต้โครงการธนาคารขยะรีไซเคิล ซึ่งนักศึกษา บุคลากร และบุคคลภายนอก สามารถเข้าร่วมโครงการโดยสมัครสมาชิกและนำขยะมาฝาก (ขาย)
นอกจากนี้ มหาวิทยาลัยส่งเสริมให้มีการคัดแยกขยะรีไซเคิลเฉพาะอีก 2 ประเภท ได้แก่ ขวดพลาสติก และกระดาษ เนื่องจากภายในมหาวิทยาลัยมีสำนักงานที่ทำงานเกี่ยวกับเอกสารเป็นจำนวนมาก จึงมีการคัดแยกกระดาษเพื่อนำกลับมาใช้ใหม่ สำหรับขวดพลาสติกจากการบริโภคเครื่องดื่ม มหาวิทยาลัยส่งเสริมให้มีการทำความสะอาดและคัดแยกเฉพาะเพื่อให้สะดวกต่อการนำไปรีไซเคิลหรือนำไปทำประโยชน์อื่น ๆ เช่น การนำไปผลิตเป็นเสื้อ Upcycling เป็นต้น
3. ขยะอินทรีย์
ขยะอินทรีย์ คือ ของเสียที่สามารถย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ เช่น เศษอาหาร เศษกิ่งไม้ เศษใบไม้ เป็นต้น ทั้งนี้ เพื่อให้เกิดการจัดการของเสียอย่างมีประสิทธิภาพและนำกลับมาใช้ประโยชน์ใหม่ได้ มหาวิทยาลัยนำขยะเศษอาหารและขยะเศษกิ่งไม้-ใบไม้ มาบดย่อยและหมักเพื่อผลิตเป็นผลิตภัณฑ์ชีวภาพ คือ วัตถุอินทรีย์บำรุงดิน หรือ “ฮิวมัส ศาลายา”
เศษอาหารจากโรงอาหารและจากถังขยะรับเศษอาหารภายในอาคาร จะมีการรวบรวมมาหมักรวมกับจุลินทรีย์และกากมะพร้าวสับในเครื่องหมักเศษอาหาร 24 ชั่วโมง จากนั้นจะนำออกจากเครื่องมาใส่กระสอบทิ้งไว้ 30 วัน ก่อนนำไปใช้เป็นวัตถุอินทรีย์บำรุงดินในการบำรุงรักษาพื้นที่สีเขียวในมหาวิทยาลัย
เศษกิ่งไม้ เศษใบไม้ จะใช้วิธีการบดย่อยให้มีขนาดเล็ก เพื่อนำไปใช้เป็นวัตถุดิบในการหมักแบบกลับกองประมาณ 1 เดือน จากนั้นนำออกมาตากแดดให้แห้งก่อนนำมาบดละเอียด พักทิ้งไว้ 3 วันแล้วจึงนำไปใช้งานหรือบรรจุถุงต่อไป
การจัดการขยะอินทรีย์ภายในมหาวิทยาลัยนอกจากจะช่วยลดปริมาณขยะไปหลุมฝังกลบและลดการเผาทำลายแล้ว ยังเป็นการช่วยสร้างมูลค่าจากของเสียที่เกิดขึ้น สามารถนำมาใช้ประโยชน์ในพื้นที่ทำให้ลดต้นทุนการบำรุงรักษาพื้นที่สีเขียว และสร้างรายได้ให้มหาวิทยาลัย
4. ขยะอันตรายชุมชน
ขยะอันตรายชุมชน คือ วัสดุที่ไม่ใช้แล้ว ผลิตภัณฑ์เสื่อมสภาพ หรือขยะจากจากที่อยู่อาศัย สถานที่ราชการ สถานศึกษา หรือสถานที่อื่นในชุมชน ที่มีองค์ประกอบหรือปนเปื้อนวัตถุหรือสารอันตรายที่มีลักษณะเป็นสารพิษ สารไวไฟ สารเคมีที่มีฤทธิ์กัดกร่อน สารกัมมันตรังสี และสารที่ทำให้เกิดโรค (จากสารเคมี) ซึ่งก่อให้เกิดอันตรายต่อสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อม ปัจจุบันในมหาวิทยาลัยมีของเสียอันตรายจากชุมชน เช่น ถ่านไฟฉาย หลอดฟลูออเรสเซนต์ กระป๋องสี กระป๋องสเปรย์ เป็นต้น ซึ่งอาจเกิดอันตรายหรือปนเปื้อนสิ่งแวดล้อมได้ทั้งในระหว่างขั้นตอนการจัดเก็บ การขนส่ง และการกำจัด โดยมหาวิทยาลัยได้ดำเนินการคัดแยกของเสียอันตรายจากชุมชนออกจากขยะมูลฝอยประเภทอื่นๆ และส่งให้บริษัทที่ได้รับอนุญาตนำไปกำจัดอย่างถูกวิธีตามมาตรฐานสากล
นอกจากนี้ มหาวิทยาลัยจัดให้มีถังคัดแยกขยะอิเล็กทรอนิกส์เพิ่มเติม เช่น โทรศัพท์มือถือ แท็บเล็ต โน๊ตบุ๊ค คีย์บอร์ด หูฟัง เครื่องคิดเลข เป็นต้น เนื่องจากปัจจุบันมีการใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์เพิ่มขึ้นเป็นจำนวนมากตามเทคโนโลยีที่พัฒนาไปอย่างรวดเร็ว อีกทั้งขยะอิเล็กทรอนิกส์สามารถนำไปแยกชิ้นส่วนหรือองค์ประกอบเพื่อนำกลับมาใช้ประโยชน์ใหม่ได้บางส่วน และส่วนที่เหลือก็สามารถนำไปกำจัดอย่างถูกวิธีตามมาตรฐานสากล
5. ขยะมูลฝอยติดเชื้อ
ขยะติดเชื้อ คือ มูลฝอยที่มีเชื้อโรคปะปนอยู่ในปริมาณหรือความเข้มข้นซึ่งหากมีการสัมผัสหรือใกล้ชิดกับมูลฝอยนั้นแล้วสามารถทำให้เกิดโรคได้ โดยมหาวิทยาลัยมหิดล ศาลายา ได้กำหนดให้ถุงขยะติดเชื้อเป็นถุงขยะสีแดงพร้อมติดป้ายหรือสัญลักษณ์อย่างชัดเจน เจ้าหน้าที่ปฏิบัติงานต้องสวมอุปกรณ์ป้องกัน เช่น หน้ากากอนามัย ถุงมือยาง เป็นต้น ในการรวบรวมขยะติดเชื้อต้องซ้อนถุงขยะ 2 ชั้น มัดปากถุงขยะแต่ละชั้นให้แน่นหนา พร้อมฆ่าเชื้อโรคทุกชั้นก่อนนำส่งที่จุดพักขยะติดเชื้อที่กำหนดทุกวันพฤหัสบดี เพื่อส่งให้บริษัทที่ได้รับอนุญาตนำไปกำจัดอย่างถูกวิธีตามมาตรฐานสากล
