นวัตกรรมกระบวนการ “ต้นแบบชุมชน ร่วมพลัง ร่วมใจ รองรับสังคมสูงวัยเขตเมือง”

detail

การเตรียมความพร้อมเยาวชน ผู้สูงอายุ ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในการพัฒนาเยาวชนและผู้สูงอายุ กลไกทางสังคม การสร้างความตระหนักรู้การเข้าสู่สังคมสูงอายุโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน การพัฒนาแพลตฟอร์มดูแลสุขภาพผู้สูงอายุและแนวทางการสร้างรายได้จากทักษะทางวิศวกรรม 

แผนงานวิจัย “ต้นแบบชุมชน ร่วมพลัง ร่วมใจ รองรับสังคมสูงวัยเขตเมือง” ภายใต้การนำทีมของ รศ.ดร.ยาใจสิทธิ มงคล ผู้อำนวยการแผนงานวิจัย และความร่วมมือ ร่วมใจ ร่วมพลังสติปัญญา จากนักวิจัยคณะพยาบาลศาสตร์ คณะวิศวกรรมศาสตร์ สถาบันวิจัยประชากร มหาวิทยาลัยมหิดล และนักวิจัยจากหลายหลายสาขาวิชาและมหาวิทยาลัย อาทิ คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎอุดรธานี คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี ร่วมด้วยชุมชนวัดฉืมยกาวาศ เขตบางกอกน้อย และชุมชนร่วมเกื้อเขตทวีวัฒนา ชุมชนประสานมิตร เขตธนบุรี กรุงเทพมหานคร หน่วยงานภาครัฐ ได้แก่ กรมกิจการผู้สูงอายุ กรมพัฒนาฝีมือแรงงาน สำนักงานเขตบางกอกน้อย โรงเรียนมัธยมวัดนายโรง โรงเรียนมัธยมปุณาวาส สำนักสวัสดิการสังคมกรุงเทพมหานคร ภาคเอกชน สภาเด็กและเยาวชนกรุงเทพมหานคร นักศึกษาคณะพยาบาลศาสตร์และคณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล และปราชญ์ในพื้นที่ นอกจากนี้ยังมีนักวิชาการ ผู้เชี่ยวชาญด้านการพัฒนาชุมชน การส่งเสริมสุขภาพ การพัฒนานวักรรมอีกหลายท่านที่มิได้เอ่ยนาม

แผนงานวิจัยมีเป้าหมาย เตรียมความพร้อมคนรอบๆตัว ผู้สูงอายุ โดยเฉพาะ เยาวชน ให้มีความสามารถในการดูแลตนเองให้มีศักยภาพปรับตัวได้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงต่อสังคมสูงอายุ และสามารถดูแลผู้สูงอายุได้ และพัฒนากลไกทางสังคมของชุมชนเมืองไปพร้อมๆกัน ซึ่งเป้าหมายดังกล่าวสอดคล้องกับการพัฒนาอย่างยั่งยืนในระดับโลก ได้แก่ การพัฒนาประชาชนให้มีสุขภาวะและความเป็นอยู่ที่ดี (SDG 3) การพ้นจากความยกจน (SDG 1) และการพัฒนาความเข้มแข็งของชุมชน (SDG 11)โดยแผนงานวิจัยได้ดำเนินตาม ยุทธศาตร์การพัฒนาอย่างยั่งยืนระดับมหาวิทยาลัย ในยุทธศาศตร์ที่ 1) Research and Innovation for sustainability ด้านการวิจัยและนวัตกรรม โดยใช้ความเชี่ยวชาญของมหาวิทยาลัย เพื่อตอบโจทย์การวิจัย แบบบูรณาการข้ามศาสตร์ที่มุ่งเน้นเรื่องการพัฒนาอย่างยั่งยืน รวมถึงการพัฒนาแนวทางการสร้างรายได้ การจัดการเงินและการออม ให้แก่ เยาวชน ผู้สูงอายุและชุมชน  และยุทธศาสตร์ที่ 3) Community and Social engagement for sustainability ด้านการมีส่วนร่วมของชุมชนและสังคม มุ่งเน้นการขยายเครือข่ายภายนอกมหาวิทยาลัย ถ่ายทอดองค์ความรู้สู่ชุมชนและสังคมเพื่อแก้ปัญหาสังคม ร่วมมือกับองค์กรภายนอกในรูปแบบต่างๆ เพื่อสนับสนุนการเป็นมหาวิทยาลัยยั่งยืน รวมถึงการเสริมสร้างขีดความสามารถด้านกำลังคนที่ตอบโจทย์ความต้องการของประเทศ โดยแผนงานวิจัยได้พัฒนาหลักสูตรสำหรับพัฒนาเยาวชนทั้งด้านการสร้างความตระหนักต่อการเข้าสู่สังคมสูงอายุ การปฏิสัมพันธ์กับผู้สูงอายุ การดูแลผู้สูงอายุด้านสุขภาพ การฝึกทักษะอาชีพทางวิศวกรรม การจัดการเงินและการออม รวมถึงแพลตฟอร์มสำหรับดูแลสุขภาพผู้สูงอายุ 

ผลการวิจัย พบว่า การนำนวัตกรรมกระบวนการต้นแบบชุมชนร่วมพลังร่วมใจ รองรับสังคมสูงวัยในเขตเมือง ซึ่งประกอบด้วย นวัตกรรมการพัฒนาความตระหนักรู้สังคมผู้สูงอายุโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน การพัฒนาแพลตฟอร์มสุขภาพดูแลผู้สูงอายุ และแนวทางสร้างรายได้และการออมด้วยการการพัฒนาทักษะอาชีพทางวิศวกรรมสามารถ การจัดการเงินและการออม ไปดำเนินการ สามารถทำให้เยาวชนมีทัศนคติเชิงบวกต่อผู้สูงอายุเพิ่มมากขึ้น สามารถสื่อสาร ดูแลสุขภาพและใช้ทักษะทางวิศวกรรมช่วยออกแบบการแก้ปัญหาสุขภาพผู้สูงอายุได้ ในด้านผู้สูงอายุมีความสุขเพิ่มมากขึ้น มีความตระหนักในการดูแลสุขภาพตนเองเพิ่มมากขึ้น มีความวิตกกังวลและภาวะซึมเศร้าลดลง นอกจากนี้ชุมชนและหน่วยงานต่างๆ ยังตระหนักถึงบาบาทในการเตรียมความพร้อมด้านสังคมเศรษฐกิจ และสุขภาพ สำหรับสังคมสูงอายุเพิ่มขึ้น

แผนงานวิจัยได้ดำเนินการภายใต้การสนับสนุนของสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ ปีงบประมาณ 2565 โดยได้แรงบัลดาลใจ ข้อเสนอแนะในการพัฒนาแผนงานจากคณะผู้บริหารมหาวิทยาลัย ศาสตราจารย์ นายแพทย์บรรจง มไหสวริยะ และคณะ และได้รับข้อเสนอแนะจากผู้ทรงคุณวุฒิสำนักงานการวิจัยแห่งชาติและผู้ทรงคุณวุฒิที่มีความเอื้อาทรต่อประเทศชาติ จนทำให้องค์ความรู้ที่เกิดจากการดำเนินการแผนงานวิจัยสามารถนำไปใช้ได้จริง และพร้อมที่จะขยายในเขตพื้นที่อื่นๆ เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนต่อไป

Partners/Stakeholders
  • สำนักงานเขตธนบุรี บางกอกใหญ่
  • สำนักสวัสดิการสังคมกรุงเทพมหานคร 
ผู้ดำเนินการหลัก
รศ.ดร.ยาใจ สิทธมงคลและคณะ
ส่วนงานหลัก
ผู้ดำเนินการร่วม
กรมกิจการผู้สูงอายุ สำนักงานเขตบางกอกน้อย โรงเรียนมัธยมวัดนายโรง โรงเรียนมัธยมปุรณาวาส
ส่วนงานร่วม