มหาวิทยาลัยมหิดลได้มุ่งมั่นขับเคลื่อนพันธกิจสู่ความเป็นมหาวิทยาลัยยั่งยืน (Mahidol University Sustainability Action) ตามกรอบ 17 เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) โดยตระหนักถึงวิกฤตสิ่งแวดล้อมจากขยะพลาสติก ซึ่งถือเป็นพันธกิจสำคัญในการบรรลุ เป้าหมายที่ 12: การบริโภคและการผลิตที่ยั่งยืน (Responsible Consumption and Production)

มหาวิทยาลัยจึงได้ประกาศ "นโยบายการลดขยะพลาสติกใช้ครั้งเดียวทิ้ง พ.ศ. 2568" ขึ้น เพื่อมุ่งเน้นการจัดการขยะตั้งแต่แหล่งกำเนิด โดยมีวัตถุประสงค์หลักในการ ลดปริมาณขยะพลาสติก ในพื้นที่มหาวิทยาลัยอย่างเป็นระบบ

นโยบายดังกล่าวได้กำหนดมาตรการและแผนปฏิบัติการเชิงรุกที่ครอบคลุมการห้ามใช้ การให้ส่วนลดเพื่อจูงใจให้ใช้ภาชนะส่วนตัว (Reuse) และการรณรงค์สร้างจิตสำนึกอย่างต่อเนื่อง เพื่อส่งเสริมให้ประชาคมมหาวิทยาลัยปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสู่การบริโภคที่รับผิดชอบและสร้างวิถีชีวิตที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมอย่างแท้จริง ซึ่งเป็นการยืนยันว่ามหาวิทยาลัยมีนโยบายและแผนงานที่ชัดเจนในการลดขยะพลาสติกและของใช้แล้วทิ้งในทุกมิติ

นโยบายการลดขยะพลาสติกใช้ครั้งเดียวทิ้ง พ.ศ. 2568

…………………………………………..

โดยที่มหาวิทยาลัยมีนโยบายขับเคลื่อนมหาวิทยาลัยมหิดลสู่การพัฒนาอย่างยั่งยืน (Mahidol University Sustainability Action) ตาม 17 เป้าหมายของการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs) และเพื่อเป็นการกระตุ้นให้ประชาคมมหิดลเกิดจิตสำนึกและมีส่วนร่วมในการลดบรรจุภัณฑ์ประเภทพลาสติกและโฟม ซึ่งเป็นสาเหตุของปัญหามลภาวะและภาวะโลกร้อนจากการปล่อยก๊าซเรือนกระจก จึงกำหนดนโยบายการลดขยะพลาสติกใช้ครั้งเดียวทิ้งไว้ดังต่อไปนี้

1. ให้ยกเลิกประกาศมหาวิทยาลัยมหิดล เรื่อง นโยบายส่งเสริมการลดใช้พลาสติกและงดใช้โฟม มหาวิทยาลัยมหิดล พ.ศ. 2564

2. ในประกาศนี้

“มหาวิทยาลัย” หมายความว่า มหาวิทยาลัยมหิดล

“ส่วนงาน” หมายความว่า สำนักงานสภามหาวิทยาลัย สำนักงานอธิการบดี วิทยาเขต คณะ และส่วนงานที่เรียกชื่ออย่างอื่นที่มีฐานะเทียบเท่าคณะ

“ร้านค้า” หมายความว่า ผู้ประกอบการหรือสถานที่จำหน่ายสินค้าและหรือให้บริการในพื้นที่มหาวิทยาลัย ได้แก่ ร้านอาหาร ร้านสะดวกซื้อ ร้านเครื่องดื่ม ร้านสหกรณ์ ร้านค้าในโรงอาหาร ร้านค้าในตลาดนัด ร้านค้าในสถานพยาบาล และร้านประเภทอื่น ๆ

“พลาสติกใช้ครั้งเดียวทิ้ง” หมายความว่า ผลิตภัณฑ์พลาสติกที่ผลิตขึ้นเพื่อประสงค์ในการใช้งานเพียงครั้งเดียวแล้วทิ้ง เช่น ถุงหูหิ้วพลาสติก ถุงร้อนพลาสติก กล่องอาหารพลาสติก ช้อนและส้อมพลาสติก แก้วน้ำพลาสติก ฝาแก้วพลาสติก หลอดพลาสติก โฟม เป็นต้น

3. ส่วนงานและร้านค้าควรหลีกเลี่ยงการใช้พลาสติกใช้ครั้งเดียวทิ้ง ที่มีโอกาสเป็นไมโครพลาสติกตกค้างในสิ่งแวดล้อม สำหรับการจำหน่ายอาหารและหรือเครื่องดื่ม การจัดเลี้ยงอาหารและหรือเครื่องดื่ม และกิจกรรมอื่น ๆ ภายในมหาวิทยาลัย โดยมีรายละเอียดดังต่อไปนี้

การดำเนินการของร้านค้าตามข้อ 3.1 - 3.6 ให้ดำเนินการได้เฉพาะกรณีที่มีการร้องขอจากลูกค้าเท่านั้น

ในกรณีที่ส่วนงานมีความจำเป็นต้องใช้บรรจุภัณฑ์ที่แนะนำให้หลีกเลี่ยง ขอให้ส่วนงานพิจารณาดำเนินการจัดทำระบบการจัดการขยะภายใน เพื่อลดปริมาณขยะที่ส่งไปยังหลุมฝังกลบ (Landfill)

4. ให้ส่วนงานกำกับดูแลการจัดการขยะของร้านค้า ผู้ประกอบการหรือสถานที่จำหน่ายสินค้าและหรือให้บริการในเขตพื้นที่มหาวิทยาลัย ได้แก่ ร้านอาหาร ร้านสะดวกซื้อ ร้านเครื่องดื่ม ร้านสหกรณ์ ร้านค้าในโรงอาหาร ร้านค้าในตลาดนัด ร้านค้าในสถานพยาบาล และร้านประเภทอื่น ๆ ให้สอดคล้องกับมาตรการจัดการขยะแต่ละประเภทของมหาวิทยาลัย

ข้อ 5 ให้ส่วนงานรณรงค์และประชาสัมพันธ์ เพื่อสร้างจิตสำนึก ความตระหนัก และการมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการขยะตั้งแต่ต้นทาง โดยลดปริมาณขยะ คัดแยกขยะ และทิ้งขยะให้ถูกประเภท

ข้อ 6 ส่วนงานที่มีที่สถานที่ตั้งอยู่นอกพื้นที่ศาลายา อาจกำหนดมาตรการบริหารจัดการขยะของส่วนงานเพิ่มเติมหรือแตกต่างจากประกาศนี้ได้ โดยจัดทำเป็นประกาศส่วนงาน ทั้งนี้ มาตราการดังกล่าวต้องสอดคล้องกับนโยบายการบริหารจัดการขยะของมหาวิทยาลัยและเหมาะสมกับบริบทพื้นที่ของส่วนงานด้วย

ทั้งนี้ ตั้งแต่บัดนี้เป็นต้นไป

…………………………………………..

มหาวิทยาลัยสนับสนุนให้บุคลากรและนักศึกษา ลดการเกิดขยะครั้งเดียวทิ้ง  โดยให้เลือกใช้บรรจุภัณฑ์ที่สามารถนำกลับมาใช้ซ้ำได้ และเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เพื่อเป็นการกระตุ้นให้ประชาคมมหิดลเกิดจิตสำนึกและมีส่วนร่วมในการลดบรรจุภัณฑ์ประเภทพลาสติกและโฟม ซึ่งเป็นสาเหตุของปัญหามลภาวะและภาวะโลกร้อนจากการปล่อยก๊าซเรือนกระจก โดยดำเนินการดังนี้

การรณรงค์และประชาสัมพันธ์อย่างต่อเนื่อง: มหาวิทยาลัยส่งเสริมให้ส่วนงานมีการ รณรงค์และประชาสัมพันธ์ เพื่อสร้าง จิตสำนึก ความตระหนัก และการมีส่วนร่วม ในการบริหารจัดการขยะตั้งแต่ต้นทาง

1.รณรงค์เรื่องการลดการใช้บรรจุภัณฑ์พลาสติก และลดการแจกถุงหูหิ้ว ของร้านค้าภายในศูนย์อาหาร และร้านค้าบริเวณตลาดนัด

     2.รณรงค์ให้ใช้ถุงผ้าส่วนตัวแทนการรับถุงหิ้วจากร้านค้า

3.รณรงค์ให้นำแก้วน้ำส่วนตัว มาใช้ในการประชุมและการร่วมกิจกรรมต่าง ๆ ของหน่วยงาน

4.ส่งเสริมการลดขยะกระดาษโดยสนับสนุนการใช้ไฟล์อิเล็กทรอนิกส์แทนการพิมพ์ และรณรงค์การใช้กระดาษสองหน้า

5.การจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมการลดขยะแก่ประชาคมมหิดล เช่น

• โครงการ Together for Mahidol Campus Sustainability ที่ต้องการสื่อถึงความยั่งยืนที่เริ่มต้นได้จาก “เรา” ทุกคน ในรั้วมหาวิทยาลัย ทั้งนักศึกษา บุคลากร คณาจารย์ ร้านค้า และผู้มาเยือน ทุกกิจกรรมที่เราทำในแต่ละวัน ไม่ว่าจะเป็นการเลือกซื้ออาหาร การจัดการขยะ หรือแม้แต่การใช้พลังงาน ล้วนส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและอนาคต เพราะปัญหาสิ่งแวดล้อมไม่ใช่เรื่องของใครคนใดคนหนึ่ง การจะยุติมลพิษจากพลาสติก หรือแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมใดๆ จึงอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วนในมหาวิทยาลัย ตั้งแต่การกำหนดนโยบายจนถึงการลงมือปฏิบัติของทุกคน

           วัตถุประสงค์หลักของงาน:

1.ส่งเสริมการบริโภคอย่างรับผิดชอบ: ผลักดันให้ร้านค้าอาหารและเครื่องดื่มในมหาวิทยาลัยลดการใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้ง สนับสนุนการใช้บรรจุภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม รวมถึงส่งเสริมเมนูสุขภาพและการปรุงอาหารที่ถูกสุขลักษณะ

2.สร้างพฤติกรรม “ลด ละ เลิก” พลาสติก: กระตุ้นและปลูกฝังให้ประชาคมมหิดลและประชาชนทั่วไป ตระหนักถึงผลกระทบจากการใช้ พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้ง และมีส่วนร่วมในการลดขยะพลาสติกอย่างยั่งยืน

3.ขับเคลื่อนสู่ Net Zero Emission: การจัดการขยะพลาสติกอย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อก้าวไปสู่เป้าหมายการปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ของมหาวิทยาลัย

• โครงการภาชนะและถุงที่นำกลับมาใช้ซ้ำได้ (Reusable Containers and Bags) เพื่อส่งเสริมการลดปริมาณขยะพลาสติก มหาวิทยาลัยได้มอบ ส่วนลด สำหรับค่าอาหารหรือเครื่องดื่มให้แก่นักศึกษาและบุคลากรที่ นำภาชนะสำหรับใช้ซ้ำ (Reusable containers) ของตนเองมาใช้ นอกจากนี้ ในช่วงการจัด 

ตลาดนัดวันศุกร์ (Weekly Friday market) มหาวิทยาลัยยังกระตุ้นให้ผู้ซื้อนำ ถุงผ้าสำหรับใช้ซ้ำ มาใช้เพื่อลดปริมาณขยะพลาสติก โดยได้มีการจัดตั้ง จุดรับบริจาคถุงสำหรับใช้ซ้ำ ไว้ให้บริการด้วยเช่นกัน

• โครงการธนาคารขยะรีไซเคิล (Recycling Waste Bank) มหาวิทยาลัยมหิดลส่งเสริมวัฒนธรรมการคัดแยกขยะเพื่อปรับปรุงแนวทางการบริหารจัดการขยะให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ด้วยโครงการ ธนาคารขยะรีไซเคิล มหาวิทยาลัยสนับสนุนให้นักศึกษา บุคลากร และสมาชิกในชุมชน เข้าร่วมในความพยายามด้านการรีไซเคิล โดยการ รับซื้อ วัสดุที่สามารถนำกลับไปรีไซเคิลได้

ปริมาณขยะรีไซเคิล ปี 2557-2567

ปริมาณขยะรีไซเคิลแต่ละประเภท (กิโลกรัม) ปีงบประมาณ 2567

• โครงการการแปรรูปขยะเป็นพลังงาน (Waste-to-energy) มหาวิทยาลัยมหิดลได้สร้างความร่วมมือกับหน่วยงานภายนอกเพื่อริเริ่มโครงการที่มุ่งเน้นการ แปรรูปขยะให้เป็นพลังงาน โดยมีการเชิญชวนให้ประชาคมมหิดลนำขยะที่ ไม่สามารถรีไซเคิลได้ มาทิ้ง ซึ่งขยะเหล่านี้จะถูกนำไปเปลี่ยนรูปเป็น เชื้อเพลิงทางเลือกที่ยั่งยืน แทนการใช้เชื้อเพลิงฟอสซิล โครงการนี้ถือเป็นกลยุทธ์สำคัญในการ ลดปริมาณขยะที่ถูกส่งไปยังหลุมฝังกลบ ลดการใช้พลังงาน และช่วย ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ที่เป็นสาเหตุของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ โดยในปีงบประมาณ 2567 สามารถลดปริมาณขยะได้ถึง 5,949 กิโลกรัม ที่นำไปแปรรูปเป็นพลังงาน