โครงการผู้สูงอายุรู้ทันสื่อ: สร้างหลักสูตรและขยายเครือข่ายนักสื่อสารสุขภาวะ (Media Literate Elderly: Creating Media Literacy Course and Expanding Networks of Communicators for Well-being)

detail

ผลลัพธ์ที่ได้ในระยะยาว ผู้สูงอายุไทยตระหนักรู้ถึงผลกระทบของสื่อต่อการดำเนินชีวิตและตื่นตัวในเรื่องการรู้เท่าทันสื่อ ตระหนักถึงพลังของตนเองในการเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลงให้สังคมสูงวัยของไทยเป็นสังคมที่เข้มแข็งและมีความสุข และสังคมผู้สูงอายุสามารถดูแลช่วยเหลือและเฝ้าระวังกํารบริโภคสื่อกันเองได้อย่างเท่าทันและยั่งยืน

รศ.ดร.นันทิยา ดวงภุมเมศ รศ.ดร.ขวัญจิต ศศิวงศาโรจน์ และดร.สิรินทร พิบูลภานุวัธน ได้จัดทำโครงการผู้สูงอายุรู้ทันสื่อ: สร้างหลักสูตรและขยายเครือข่ายนักสื่อสารสุขภาวะ (Media Literate Elderly: Creating Media Literacy Course and Expanding Networks of Communicators for Well-being)


โครงการนี้เป็นการทำงานต่อยอดขยายผลและยกระดับงานสร้างเสริมการรู้เท่าทันสื่อให้ผู้สูงอายุไทยในเมืองและชนบท พร้อมขยายผลให้แกนนำผู้สูงอายุใน 5 พื้นที่ ระยะเวลาในการจัดทำโครงการ 1 ก.พ. 2564 - 30 เม.ย. 2565 โดยจัดทำ “หลักสูตรวัยเพชรรู้ทันสื่อ” และ ออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อสร้างการรู้เท่าทันสื่อ ที่สอดคล้องกับลักษณะของผู้สูงอายุไทย และเสริมสร้างทักษะการจัดการเรียนรู้เพื่อขยายผลสร้างการรู้เท่าทันสื่อให้ผู้สูงอายุอื่น ๆ ให้แก่ นักสื่อสารสุขภาวะวัยเพชร (นสส. วัยเพชร) ที่เป็นผลผลิตจากโครงการสูงวัยไม่เสพสื่ออย่างสุ่มเสี่ยงฯ เพื่อให้สามารถทำ หน้าที่เป็น “นสส. วัยเพชร ครู ก” ของหลักสูตรวัยเพชรรู้ทันสื่อที่สร้างขึ้นได้

กลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ นักสื่อสารสุขภาวะวัยเพชรแกนนำที่เคยผ่านการเสริมศักยภาพการรู้เท่าทันสื่อในโครงการระยะแรก และนักเรียนผู้สูงอายุที่สมัครใจเข้าอบรมเสริมศักยภาพทักษะการถ่ายทอดและจัดการเรียนรู้ตามหลักสูตรวัยเพชรรู้ทันสื่อฯ เพื่อเป็น นสส. วัยเพชร ครู ก จากโรงเรียนผู้สูงอายุ 5 โรงเรียน ได้แก่ สถาบันภูมิปัญญาพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุจังหวัดเชียงใหม่โรงเรียนผู้สูงอายุเทศบาลนครสกลนครจังหวัดสกลนคร โรงเรียนผู้สูงอายุเฉลิมพระเกียรติฯ จังหวัดสุพรรณบุรีรีสอร์ทผู้สูงอายุเทศบาล ตำบลชะมาย จังหวัดนครศรีธรรมราชและโรงเรียนผู้สูงอายุ เขตยานนาวา กรุงเทพมหานคร โดยมีผู้ที่ผ่านการอบรมและฝึกสอนเป็น นสส.วัยเพชร ครู ก 72 คน แบ่งเป็น นสส. วัยเพชร 47 คน และนักเรียนผู้สูงอายุ 25 คน ผลลัพธ์ที่ได้แบ่งเป็น 3 ระยะ ดังนี้

  • ระยะสั้น นสส.วัยเพชร ครู ก สามารถสอนหลักสูตรวัยเพชรรู้ทันสื่อ ในโรงเรียนผู้สูงอายุได้ ผู้สูงอายุมีความรู้ความเข้าใจเรื่องการรู้เท่าทันสื่อมีจำนวนเพิ่มขึ้น และได้ข้อมูลสถานการณ์การใช้สื่อและผลกระทบจากการใช้สื่อของผู้สูงอายุไทยที่เป็นปัจจุบันระดับประเทศ
  • ระยะกลาง นสส. วัยเพชร ครู ก มีศักยภาพในการเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลงของกลุ่มผู้สูงอายุในพื้นที่ได้ ได้แนวทางป้องกันผลกระทบด้านลบจากการการใช้สื่อสำหรับผู้สูงอายุในประเทศไทย
  • ระยะยาว ผู้สูงอายุไทยตระหนักรู้ถึงผลกระทบของสื่อต่อการดำเนินชีวิตและตื่นตัวในเรื่องการรู้เท่าทันสื่อ ผู้สูงอายุไทยตระหนักถึงพลังของตนเองในการเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลงให้สังคมสูงวัยของไทยเป็นสังคมที่เข้มแข็งและมีความสุข สังคมผู้สูงอายุสามารถดูแลช่วยเหลือและเฝ้าระวังกํารบริโภคสื่อกันเองได้อย่างเท่าทันและยั่งยืน

ซึ่งโครงการผู้สูงอายุรู้ทันสื่อ: สร้างหลักสูตรและขยายเครือข่ายนักสื่อสารสุขภาวะ ตอบโจทย์เป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืน (SDGs) แห่งสหประชาชาติ ข้อที่ 3 ที่ว่าด้วยการมีสุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดี (GOOD HEALTH AND WELL-BEING) และสอดคล้องกับเป้าประสงค์ที่ 3.d เสริมขีดความสามารถสำหรับทุกประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศกำลังพัฒนา ในเรื่องการแจ้งเตือนล่วงหน้า การลดความเสี่ยง และการบริหารจัดการความเสี่ยงด้านสุขภาพในระดับประเทศและระดับโลก และ ข้อที่ 4 ที่ว่าด้วยการศึกษาเท่าเทียม (Quality Education) และสอดคล้องกับเป้าประสงค์ที่ 4.7 สร้างหลักประกันว่าผู้เรียนทุกคนได้รับความรู้และทักษะที่จำเป็นสำหรับส่งเสริมการพัฒนาอย่างยั่งยืน รวมไปถึง การศึกษาสำหรับการพัฒนาอย่างยั่งยืนและการมีวิถีชีวิตที่ยั่งยืน สิทธิมนุษยชน ความเสมอภาคระหว่างเพศ การส่งเสริมวัฒนธรรมแห่งความสงบสุขและไม่ใช้ความรุนแรง การเป็นพลเมืองของโลก และความนิยมในความหลากหลายทางวัฒนธรรมและในส่วนร่วมของวัฒนธรรมต่อการพัฒนาที่ยั่งยืน ภายในปี 2573

 

Partners/Stakeholders
  • สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)
  • โรงเรียนผู้สูงอายุ 5 โรงเรียน ได้แก่
  1. สถาบันภูมิปัญญาพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ จังหวัดเชียงใหม่
  2. โรงเรียนผู้สูงอายุเทศบาลนครสกลนคร จังหวัดสกลนคร
  3. โรงเรียนผู้สูงอายุเฉลิมพระเกียรติฯ จังหวัดสุพรรณบุรี
  4. รีสอร์ทผู้สูงอายุเทศบาล ตำบลชะมาย จังหวัดนครศรีธรรมราช
  5. โรงเรียนผู้สูงอายุ เขตยานนาวา กรุงเทพมหานคร

 

ผู้ดำเนินการหลัก
รศ.ดร.นันทิยา ดวงภุมเมศ
ส่วนงานหลัก
ผู้ดำเนินการร่วม
รศ.ดร.ขวัญจิต ศศิวงศาโรจน์ และดร.สิรินทร พิบูลภานุวัธน