ศูนย์กลางด้านวิชาการเพื่อการควบคุมและป้องกันและแก้ไขปัญหาการบริโภคยาสูบของประเทศไทย

มหาวิทยาลัยมหิดลได้ลงนามในข้อตกลงดำเนินงานสร้างเสริมสุขภาพแผนงาน โครงการศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ กับสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ โดยแผนงานระยะที่ 4 ดำเนินงานโดยคณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล และต่อมาแผนงานระยะที่ 5 ดำเนินงานโดยคณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล (ตั้งแต่ 17 สิงหาคม พ.ศ. 2561 เป็นต้นมา) ซึ่งได้ดำเนินกิจกรรม ได้แก่ สรุปวาระการประชุมกลุ่มศึกษานโยบายเศรษฐศาสตร์ด้านยาสูบ, ประชุมคณะกรรมการปรึกษาวิชาการฯ เพื่อกำหนดประเด็นวิจัยสำคัญ, รายงานสถิติการบริโภคยาสูบของประเทศไทย, การประชุมวิชาการ “บุหรี่กับสุขภาพแห่งชาติ” เป็นต้น

 ศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ เป็นศูนย์วิชาการและจัดการความรู้ มุ่งสู่ความเป็นผู้นำด้านจัดการและสร้างองค์ความรู้เชิงประจักษ์เพื่อการควบคุมยาสูบของประเทศไทย ด้วยกระบวนการและผลงานที่อยู่ในมาตรฐานวิชาการและจริยธรรม และมีภาคีเครือข่ายต่างประเทศทั้งในระดับภูมิภาค ระดับนานาชาติ

โดยระยะดำเนินการนี้ มีวัตถุประสงค์เฉพาะดังนี้

1.เพื่อพัฒนาระบบบริหารจัดการและระบบสนับสนุนงานวิจัย

มีการบูรณาการแผนและประสานงานกับหน่วยงานวิจัยอื่น เพื่อพัฒนางานวิชาการที่สำคัญในการควบคุมการบริโภคยาสูบ ทั้งในเชิงนโยบาย ตลอดจนศึกษาผลลัพธ์และผลกระทบจากการบริโภคยาสูบในมิติด้านสุขภาพ สังคม เศรษฐกิจ นำไปสู่การเผยแพร่ โดยเฉพาะที่สามารถใช้ในการผลักดันเป็นนโยบายสาธารณะเพื่อการควบคุมการบริโภคยาสูบ

2.สังเคราะห์งานวิชาการเพื่อผลักดันข้อเสนอเชิงนโยบาย (Policy Advocacy)

จากการถอดบทเรียนและจัดการองค์ความรู้ด้านการควบคุมการบริโภคยาสูบ และดำเนินการให้มีการถ่ายทอดผ่านสื่ออย่างต่อเนื่อง(Media Advocacy) โดยเฉพาะข้อเสนอที่สามารถผลักดันให้เกิดการเปลี่ยนแปลงระดับประเทศและนำไปสู่การรณรงค์กับภาคส่วนต่าง ๆ ในสังคมรวมทั้งสนับสนุนการจัดทำรายงานผลและแลกเปลี่ยนข้อมูลกับหน่วยงานสากลตามกรอบอนุสัญญาขององค์การอนามัยโลกว่าด้วยการควบคุมยาสูบ (WHO Framework Convention on Tobacco Control: FCTC)

3.พัฒนาระบบฐานข้อมูลงานวิจัย องค์ความรู้ และข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการควบคุมการบริโภคยาสูบ (Big data)

รวมทั้งเป็นศูนย์กลางเผยแพร่ผลงานวิจัยและองค์ความรู้ ข้อมูลข่าวสารด้านการควบคุมการบริโภคยาสูบสื่อสารข้อมูลวิจัยต่อผู้กำหนดนโยบายและผู้ขับเคลื่อนทั้งระดับประเทศและระดับพื้นที่

4.สร้างและพัฒนาเครือข่ายนักวิชาการด้านการควบคุมยาสูบ

(knowledge generator) เชื่อมต่อกับผู้ใช้ข้อมูลความรู้ (knowledge user) ในระดับต่าง ๆ เพื่อสนับสนุนงานการควบคุมยาสูบอย่างเป็นรูปธรรมและยั่งยืน

โดยมีการรายงานสถานการณ์การบริโภคยาสูบเป็นประจำทุกปี และมีการสื่อสารองค์ความรู้ และงานวิจัยในรูปแบบ แผ่นพับชุดความรู้ ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย วารสารก้าวทันวิจัยกับ ศจย. สื่อ Infographic จากการรณรงค์ควบคุมยาสูบ

และมี หลักสูตร EVALI and Health Impact from Electronic Cigarette      เป็นรูปแบบการเรียนการสอนผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต E-learning ซึ่งมีเนื้อหาเกี่ยวกับการควบคุมยาสูบ เพื่อสร้างความตระหนักโดยการถ่ายทอดความรู้ ความเข้าใจ คำแนะนำ และแนวทางการดูแลรักษาเพื่อให้ความรู้แก่ซึ่งจะเป็นประโยชน์โดยตรงต่อแพทย์ พยาบาลและบุคลากรทางการแพทย์รวมไปถึงบุคลากรที่ทำงานการควบคุมยาสูบ นักวิจัย นักวิชาการและบุคคลทั่วไป เพื่อให้ตระหนักถึงพิษภัยจากบุหรี่ไฟฟ้าและผลทางสุขภาพได้อย่างครบถ้วนและถูกต้องต่อไป

งานวิจัยควบคุมยาสูบ ศจย 1

- ป้องกันการแทรกแซงของธุรกิจยาสูบต่อนโยบายสาธารณะ

- มาตรการราคาและภาษียาสูบ

- ปกป้องบุคคลจากควันบุหรี่

- ควบคุมสารประกอบและเปิดเผยข้อมูลส่วนประกอบยาสูบ

- ควบคุมบรรจุภัณฑ์และฉลากของผลิตภัณฑ์ยาสูบ

- ให้การศึกษาและสร้างจิตสำนึกสาธารณะ

- ควบคุมการโฆษณาและการตลาดของอุตสาหกรรมยาสูบ

- มาตรการสำหรับการช่วยเลิกยาสูบ

- มาตรการควบคุมการค้าผลิตภัณฑ์ยาสูบผิดกฎหมาย

- ควบคุมการขายผลิตภัณฑ์ยาสูบให้แก่ผู้เยาว์และการขายโดยผู้เยาว์

- ส่งเสริมการปลูกพืชทดแทนยาสูบ

- ความรับผิดของธุรกิจยาสูบ

- การวิจัย การสำรวจและการแลกเปลี่ยนข้อมูล

- การควบคุมบุหรี่อิเล็กทรอนิกส์

TDC: TRC Data Center หรือ ศูนย์ข้อมูลแห่งศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ เป็นคลังรวบรวมองค์ความรู้จากการศึกษาวิจัยภายใต้การสนับสนุนของ ศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ และสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) เพื่อใช้เป็นคลังข้อมูลสำหรับการแก้ไขปัญหาจากการบริโภคยาสูบ โดยได้จำแนกผลงานการวิจัยทั้งหมดออกเป็น 2 ลักษณะ คือ

1. จำแนกตามยุทธศาสตร์การควบคุมยาสูบ MPOWER ขององค์การอนามัยโลก

2. จำแนกตามอนุสัญญาว่าด้วยการควบคุมยาสูบขององค์การอนามัยโลก (WHO FCTC)